Editie 4 | 5 | Een natuurlijk ingericht bedrijfsterrein

Een natuurlijk ingericht bedrijfsterrein:

Ontdek de voordelen en hoe je het aanlegt!

Bedrijfsterreinen in Nederland worden alsmaar meer bebouwd met grote loodsen en bedrijfspanden. Door natuurinclusief te bouwen en bedrijfsterreinen natuurlijk in te richten, kunnen we de afname van natuur en biodiversiteit in onze leefomgeving een halt toe roepen. Zo zorgen we er niet alleen voor dat de dieren in dit gebied een aantrekkelijke leefomgeving houden, ook bevordert een groene werkomgeving de gezondheid van medewerkers én het versterkt jouw groene bedrijfsimago. In dit artikel vertellen Eric Michels van Vivara Pro en Rick Reijnen van Jonkers hoe je op bedrijventerreinen de natuur kunt behouden én bevorderen.

Jonkers werkt via Natuurpro nauw samen met Vivara Pro om bedrijventerreinen natuurlijk in te richten. Jonkers focust hierbij op een natuurlijke groene inrichting van het terrein, Vivara Pro op een juiste selectie van nestkasten en andere diervoorzieningen.

Hoe bepaal je de juiste natuurlijke inrichting voor een bedrijfsterrein?

“Stap 1 in dit proces is dat wij als groenspecialist met de opdrachtgever in gesprek gaan om in kaart te brengen wat de specifieke wensen en eisen zijn”, vertelt Rick Reijnen, ontwerper, calculator en werkvoorbereider bij Jonkers. “Het is essentieel om dit gesprek te voeren voordat de civiele werkzaamheden beginnen, zodat we kunnen meedenken en adviseren over de beste inrichting van het terrein. Om natuurlijke processen op het bedrijventerrein te laten slagen, zijn er namelijk vaak specifieke eisen voor de flora- en faunasoorten.”

“De tweede stap naar een natuurlijk succes is het inventariseren van het bedrijfsterrein op omvang, grondsoorten, plantsoort, bodemgesteldheid en flora- en faunasoorten. Ook brengen we in kaart wat mogelijke obstakels voor een goede uitvoering kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan te kleine plantvakken, wateropvang en -infiltratie of (overhangende) hoogspanningskabels. Na deze inventarisatie, maken we een eerste schets met adviezen en gaan we in gesprek met de opdrachtgever over een plan van aanpak of een ontwerptraject. Hierbij streven we ernaar om kenmerkende natuurlijke details vanuit de omgeving zoveel mogelijk door te trekken op het bedrijventerrein. Denk hierbij aan slingerende grondlichamen om meer zonschaduwverhoudingen te creëren voor meer diversiteit in kruiden. Struwelen als stapstenen om te foerageren, ter voortplanting en als schuilplaats tegen roofdieren. Of het aanleggen van poelen die onderdeel zijn van een netwerk poelen buiten het terrein. Zo zorgen we ervoor dat het bedrijventerrein zo goed mogelijk aansluit en ingericht is op én voor de natuur in de nabije omgeving.”

“De ontwerptekening bespreken we met de opdrachtgever en als deze naar wens is, maken we een offerte voor de uitvoering” zegt Rick. “We stellen ons graag op als begeleidend adviseur van begin tot aan de afronding van de uitvoering en in de nazorg. Dit om de werkzaamheden goed te kunnen uitvoeren én, voor mij het belangrijkste, de natuur vanaf het begin een handje te helpen om bestaansrecht te hebben én te houden op een bedrijventerrein. We kijken naar de kruiden die van nature in de omgeving voorkomen en zaaien vervolgens een speciaal samengesteld inheems kruidenmengsel in, specifiek voor deze plek. In het mengsel zitten waardplanten voor de insect- en vlindersoorten die specifieke planten nodig hebben om te kunnen voortplanten en dus overleven.”

Wat zijn concrete mogelijkheden om je bedrijfsterrein natuurlijk in te richten?

“Als natuurlijke afscheiding tussen de parkeerplaatsen en de omliggende natuur kun je takkenrillen aanleggen”, vertelt Rick. “Deze bieden een goede schuilplaats voor kleine zoogdieren en vogels en onttrekken de geparkeerde auto’s aan het zicht. Dood of beschadigd hout biedt tevens een uitstekende plek voor insecten zoals kevers, torren en wormen, maar ook paddenstoelen en schimmels. Ook zijn takkenrillen heel geschikt om er nestkasten in te plaatsen, bijvoorbeeld voor egels. Een ander natuurlijkbevorderlijk element is een steenhoop voor kleine reptielen en amfibieën. Dit vormt tevens een mooie eyecatcher op je bedrijfsterrein. Geschilde kastanje palen zijn duurzame materialen om de overgang van het bedrijfsterrein naar de omliggende natuur te omlijnen. En om zo veel mogelijk plek voor natuur beschikbaar te houden, kun je ervoor kiezen de parkeerplaatsen op je bedrijfsterrein schuin te plaatsen in plaats van recht.”

“Bij het selecteren van de beplanting kiezen we bewust voor inheemse bomen en planten, waar vogels en andere dieren goed in kunnen schuilen en zich in kunnen voortplanten”, zegt Rick. “We kijken naar de kruiden die van nature in de omgeving voorkomen en zaaien vervolgens een speciaal samengesteld inheems kruidenmengsel in, specifiek voor deze plek. Ook kiezen we zo veel mogelijk voor planten die fungeren als voedselvoorziening voor dieren. Denk hierbij aan bes- en nootdragende bomen en struiken.”

Maak kennis met Rick Reijnen

Waarom is het natuurlijk inrichten van bedrijfsterreinen zo belangrijk?

“Het werk dat Jonkers uitvoert is essentieel om de dieren uit de omgeving naar het bedrijfsterrein te lokken”, weet Eric Michels, manager van Vivara Pro. “De nestkasten en diervoorzieningen die zij plaatsen, worden alleen bezocht als er in de omgeving voldoende voedsel en drinkwater is en er genoeg schuil- en broedplekken zijn. Op basis van het vooronderzoek selecteren wij een aantal nestkasten en andere diervoorzieningen die geschikt zijn voor een heel scala aan dieren uit de omgeving. Denk hierbij aan vleermuizen, zwaluwen, mussen, roofvogels en uilen, reptielen en amfibieën, zoogdieren en insecten. Doordat Jonkers het bedrijfsterrein zo inricht dat de dieren zich hier veilig voelen en kunnen leven, heeft onze gezamenlijke aanpak ook echt effect.”

“Zo’n 24 procent van Nederland is inmiddels bebouwd of bestraat. En in de nabije toekomst zullen er nog 1 miljoen huizen bijgebouwd gaan worden”, vertelt Eric. “De natuur wordt hiermee steeds verder teruggedrongen. En die natuur hebben we hard nodig, want het voorziet ons van voedsel en zuurstof. Door natuurinclusief te bouwen en bedrijventerreinen natuurlijk in te richten, kunnen we de afname van biodiversiteit compenseren. En dat is heel belangrijk want de natuur kan zonder mensen, maar mensen kunnen niet zonder natuur! Een belangrijke taak van Vivara Pro en Jonkers is het analyseren van de lokaal aanwezige flora en fauna. We brengen in kaart welke dieren er in de regio voorkomen en we noteren omgevingskenmerken die het effect van onze maatregelen helpen vergroten. Zoals de aanwezigheid van natuurlijke drinkplaatsen en schuilplekken. Vervolgens werken we een actieplan van maatregelen uit die voldoen aan de 5 V’s: voedsel, veiligheid, voortplanting, verplaatsing en variatie."

Ecologisch werkprotocol voor restauratie

“Zomaar een nestkastje ophangen, is niet voldoende om het gewenste effect te behalen”, vertelt Eric. “Je moet daarbij oog hebben voor alle voorwaarden waar je aan moet voldoen om de dieren die je wilt aantrekken een leefbare woonomgeving te bieden. Daarom verkopen wij niet alleen nestkasten en diervoorzieningen. Wij adviseren en begeleiden onze klanten ook bij de plaatsing. Dit doen we ook met onze partners van Natuurpro, waaronder Jonkers. Samen gaan we altijd voor een gedegen integrale aanpak met maatregelen die daadwerkelijk impact maken op velerlei gebieden. Denk hierbij aan het verhogen van de biodiversiteit, het verminderen van hittestress, het natuurlijk vergroenen van de stedelijke omgeving, het bergen van regenwater en het stimuleren van ontspanning en recreatie in de natuur. Meer over deze aanpak kun je lezen op www.denieuwewaarde.nl.”

Wat levert het natuurlijk inrichten van bedrijfsterreinen met Natuurpro op?

“Om onszelf, onze kinderen en alle levende organismen op aarde een leefbare omgeving te kunnen bieden, is het belangrijk om de natuur en de biodiversiteit in stand te houden”, zegt Eric. “Daar zetten wij ons voor in. Iedereen die bij Vivara Pro werkt, doet dit vanuit een sterke intrinsieke waarde en vanuit zijn of haar liefde voor de natuur. Ook als bedrijf kun je hier vorm aan geven door jouw bedrijfsterrein natuurlijk in te richten. Samen met onze partners van Natuurpro zorgen wij ervoor dat de natuur bevorderende maatregelen die bedrijven willen nemen, met zo min mogelijk kosten een zo groot mogelijk effect bereiken. Dit doen we door de vraagstukken integraal aan te pakken, met voor elke discipline een eigen professional die meedenkt, adviseert en uitvoert. Alle bij Natuurpro aangesloten hoveniers, ecologisch adviesbureaus, landschapsarchitecten en ingenieursbureaus staan samen garant voor een doelgerichte en functionele aanpak, met voor de natuur het beste resultaat. En dat is belangrijk, want we erven de aarde niet van onze ouders, maar we lenen hem van onze kinderen. En dat is wat een natuurlijke inrichting van bedrijfsterreinen oplevert: een groene leefomgeving voor iedereen die nu werkt en leeft, maar ook voor volgende generaties.”

Over Vivara Pro

De oorsprong van Vivara ligt bij natuurbeschermingsproducten voor gebruik in de eigen tuin. Producten zoals premium vogelvoer, voedersystemen, nestkasten, natuurvriendelijke beplanting, boeken en educatieve producten. Alle producten worden ontwikkeld in samenwerking met natuurbeschermingsorganisaties, zoals de vogelbescherming en vlinderstichting. Vivara is in 1994 van start gegaan en telt nu ongeveer 270 medewerkers. Vanuit Vivara is in september 2014 de business unit Vivara Pro gelanceerd. Vivara Pro is ontstaan door de grote vraag naar producten voor professionele organisaties voor natuurinclusief bouwen en het vergroten van de biodiversiteit. Sinds 2021 is Vivara Pro lid van Natuurpro, dit is een netwerkorganisatie van natuurprofessionals.